Świadoma, eko, slow – niezależnie od tego, jak ją nazwiemy, jej wpływ na środowisko naturalne jest nie do przecenienia. Moda, bo o niej mowa, powinna być brana przez nas pod uwagę w kontekście projektowania zrównoważonego, ekologicznego życia.
To ten element, o jakim często zapominamy, a który powinien być traktowany priorytetowo. Co więc możesz zrobić, aby podchodzić do zjawiska mody świadomie oraz etycznie? Przede wszystkim warto zainteresować się odzieżą i akcesoriami produkowanymi przez firmy, które dbają nie tylko o wynik finansowy, ale też rozwój ludzi i planety.
Brzmi skomplikowanie? Spokojnie, poniżej znajdziesz szereg porad, które pomogą Ci stać się częścią ruchu świadomej mody. To ważny krok w pracy na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego naszej planety.
w tym rozdziale?
- Poznasz pojęcia związane ze świadomą modą.
- Zrozumiesz zjawisko greenwashingu.
- Dowiesz się, jak dbać o ubrania.
- Nauczysz się być świadomym konsumentem.
Świadoma moda
– pojęcia, jakie warto poznać
Fast fashion (szybka moda)
Model biznesowy oparty o masową produkcję ubrań i dodatków, często wzorowanych na kolekcjach z największych domów mody. Produkcja ma charakter niskokosztowy, wyróżnia się stosunkowo niską jakością.
Filary fast fashion to – nawiązywanie do aktualnych trendów, niska cena, duża dostępność.
Produkcja odbywa się m.in. w Chinach, Kambodży, Pakistanie czy Bangladeszu. Nisko opłacani pracownicy często przebywają w skandalicznych warunkach, niekiedy przypłacając pracę zdrowiem, a nawet życiem.
Częstą praktyką firm odzieżowych z segmentu fast fashion jest zawyżanie ceny początkowej, aby później móc oferować ubrania w rozmaitych akcjach promocyjnych. To właśnie wtedy generowany jest największy zysk.
– idea, według której powinniśmy komponować naszą odzież w ten sposób, aby z kilkunastu podstawowych ubrań móc stworzyć bardzo wiele stylizacji.
Sustainable fashion
(zrównoważona/eko moda)
Zrównoważona moda odnosi się zarówno do wpływu przemysłu modowego na środowisko naturalne, jak i szeroko rozumianej sprawiedliwości społecznej w jego kontekście.
Jej celem jest doprowadzenie do sytuacji, w której oddziaływanie sektora modowego na środowisko naturalne jest neutralne, a pracownicy należycie wynagradzani i traktowani z szacunkiem. Co ważne, termin obejmuje procesy, ale też podmioty (firmy, organizacje, stowarzyszenia) działające w tym kierunku.
Filary sustainable fashion to ekologiczne, certyfikowane materiały, ograniczona produkcja w myśl zasady – tylko tyle, ile potrzeba, biodegradowalne opakowania oraz edukacja konsumentów. Działania związane ze zrównoważoną modą to przede wszystkim Capsule Wardrobe (szafa kapsułkowa), świadoma rezygnacja z zakupów w sieciówkach, dawanie starym ubraniom nowego życia.
Zrównoważona moda obejmuje cały proces, w którym odzież jest produkowana, konsumowana i wyrzucana. Zamiast ilości kieruje się jakością, stawia na ponadczasowe modele, rezygnuje z sezonowości.
Slow fashion
To część mody zrównoważonej. Ruch stojący w kontrze do fast fashion. Skupia się na ekologicznej produkcji odzieży i akcesoriów oraz promowaniu etycznego zatrudnienia w przemyśle tekstylnym.
Slow fashion opowiada się za minimalizacją nadmiernego konsumpcjonizmu, sprzeciwia się wyzyskowi taniej siły roboczej i zawyżonej eksploatacji zasobów naturalnych planety.
Coraz więcej producentów odzieży podejmuje działania w duchu slow fashion. Polegają one m.in. na wykorzystywaniu materiałów przyjaznych dla środowiska oraz na zmniejszeniu liczby odpadów i ograniczeniu zużycia zasobów, dzięki recyklingowi odzieży.
Fair trade (sprawiedliwy handel)
To międzynarodowy ruch zrzeszający konsumentów, producentów, importerów oraz organizacje pozarządowe. Tworzy on niezależny system handlowy celem wsparcia drobnych wytwórców – m.in. rolników, rzemieślników.
Fair trade stanowi jeden z nurtów ekonomii społecznej. Jego główne założenie mówi, że człowiek (np. wytwórca, robotnik, konsument) jest zawsze ważniejszy od zysku. Ruch dąży do zapewnienia równych szans w dostępie do rynków sprzedaży producentom z Afryki, Azji czy Ameryki Łacińskiej.
Conscious shopping (odpowiedzialne zakupy)
Idea polegająca na robieniu zakupów świadomych, przemyślanych, przydatnych. Nie musisz z nich rezygnować, ale warto, abyś je ograniczył. Rozpatrz każdy planowany zakup pod kątem jakości, przydatności oraz wpływu na środowisko naturalne. Wybieraj rzeczy, których naprawdę potrzebujesz – wysokojakościowe, trwałe, wykonane z materiałów o dobrym składzie.
Moda cyrkularna
W pewnym sensie kluczowa w kontekście zrównoważenia wpływu przemysłu modowego na środowisko naturalne. Zajmuje się jednym z jego największych wyzwań, czyli odpadami. Jej sedno stanowi idea obiegu zamkniętego, którego etapami są – produkcja, konsumpcja, ponowne wykorzystanie.
Ekologiczne tkaniny
Ekologiczne, czyli właściwie jakie? Chodzi o tkaniny wyprodukowane w zgodzie ze środowiskiem, jak też przyjazne naszemu zdrowiu. To niezwykle ważne, ponieważ ciało wchłania, aż 75% substancji z materiałów, które nosi.
Tego typu tkaniny są także komfortowe w użytkowaniu. w pewnym stopniu dostosowują się do warunków pogodowych, regulując ciepło i potliwość.
Oto tkaniny warte uwagi:- bawełna organiczna z certyfikatem Fair trade,
- len,
- jedwab wegański lub pochodzący z drugiego obiegu,
- Lyocell (inaczej tencel), włókna konopi, wełna z alpak,
- wysokojakościowe tkaniny pochodzące z recyklingu.
Ciemna strona mody.
Jak pewnie się domyślasz, przemysł modowy ma negatywny wpływ na stan środowiska naturalnego. Ruchy takie jak sustainable fashion, czy slow fashion stanowią krok w kierunku poprawy sytuacji, jednak w skali globalnej produkcja ubrań, czy rozmaitych akcesoriów modowych wciąż generuje wiele problemów. Poniżej znajdziesz niektóre z nich. Pomogą Ci one zrozumieć skalę problemu i stać się bardziej świadomym konsumentem.
Aż
5%
globalnej produkcji
śmieci stanowią
ubrania.
Przemysł tekstylny
odpowiada za
10%
emisji
dwutlenku węgla, a także
wysusza źródła wody,
zanieczyszcza rzeki
i strumienie.
Wytwarzanie poliestru
– włókna syntetycznego
wykorzystywanego do produkcji
ubrań – generuje od dwóch
do trzech razy większą emisję
dwutlenku węgla niż wytwórstwo
bawełny. w dodatku poliester
nie rozkłada się w oceanie,
zanieczyszczając go.
Branża odzieżowa
jest drugim co do wielkości
konsumentem wody na
świecie. Przykładowo –
wyprodukowanie tylko jednej
pary dżinsów zużywa ponad
7500 litrów
wody!
Jak dbać o nasze ubrania?
Uporządkuj swoją szafę
- Posegreguj swoją odzież na trzy grupy:
ubrania, których już nie nosisz,
ubrania, z których regularnie korzystasz,
ubrania, które darzysz sentymentem. - Pomoże Ci to w podjęciu decyzji, co zostawić, a co np. wydać czy sprzedać. Pamiętaj, żeby nie wyrzucać ubrań, tylko dlatego, że ich już nie nosisz. Jeśli są w dobrym stanie, to z pewnością znajdzie się ktoś, kto da im drugie życie.
- Chociaż poszukiwanie własnego stylu jest ważne, to warto robić to z głową. w podpatrywaniu trendów nie ma nic złego, ale nie warto ślepo za nimi podążać. Ubieraj się w to, co naprawdę Ci się podoba i pamiętaj – zawsze wybieraj materiały dobrej jakości. Dobrym pomysłem jest też zakup ubrań o uniwersalnych fasonach. Istnieje szansa, że zostaną z Tobą na dłużej!
Dbaj o swoje ubrania
- Pamiętaj, że najbardziej ekologiczne ubrania to te, które mamy już w szafie.
- Stosuj się do wskazówek dotyczących prania, które znajdziesz na metkach
- Przechowuj ubrania w odpowiedni sposób – np. swetry lubią leżeć złożone, ponieważ wieszaki zanadto je rozciągają.
- Naprawiaj i konserwuj. Mała dziurka to nie koniec świata, sprawdź, czy nie możesz jej zszyć lub zasłonić np. modną naszywką.
Daj ubraniom drugie życie
- Rozsądne, świadome podejście do mody i nabywania ubrań może być też całkiem towarzyskim zajęciem. Organizuj swapy! To system wymiany ubrań bądź przedmiotów. Spotkaj się ze znajomymi i sprawdźcie, czy przypadkiem nie możecie wymienić się ciuchami. A może ktoś z rodziny nosi podobny rozmiar? Porozmawiaj o tym z bliskimi.
- Pamiętaj, że ubrania, które oddajesz, wymieniasz czy sprzedajesz, powinny być niezniszczone i czyste. Zwróć też uwagę gdzie i w jakim celu oddajesz odzież. Istnieje sporo akcji jak np. Ubrania do Oddania, którym możesz zaufać.
- Warto też poszukać sklepów charytatywnych lub odwiedzić pobliski dom dziecka.
Kupuj odpowiedzialnie – mniej, ale wyższej jakości
- Wybieraj trwałą odzież wysokiej jakości, która będzie nadawała się do noszenia nawet po wielu praniach. Zwracaj uwagę na rodzaj materiału oraz kraj produkcji.
- Nie goń za modą! Ubieraj to, w czym dobrze się czujesz, co pasuje do Ciebie.
- Do promocji podchodź ostrożnie. Jeśli coś Ci się naprawdę podoba – kup to. Jeżeli kusi Cię wyłącznie okazja cenowa, to lepiej odpuścić.
- Wybieraj firmy godne zaufania. Niekiedy warto zapłacić więcej, ponieważ wówczas nie tylko zyskujesz lepszą jakość, ale też stawiasz na etyczny przemysł. Wiąże się to m.in. z ochroną środowiska i lepszą płacą dla wytwórców Twojego ubrania.
Prace konkursowe - Moda
Moda jest dla nas bardzo ważna – pozwala wyrazić siebie, a ubrania często traktujemy, jak drugą skórę.
Niestety nie wszystkie firmy odzieżowe dbają o środowisko naturalne. Co więcej, wielu z producentów ubrań nie zwraca uwagi na los ludzi, którzy je produkują w państwach takich jak Chiny czy Pakistan. Dlatego tak ważne jest, aby korzystać z mody rozsądnie i być świadomym konsumentem.
Czy wiesz, że...
- Milion ton odzieży trafia każdego roku na śmieci.
- Nadruki i aplikacje z tworzyw sztucznych albo wcale nie ulegają rozkładowi, albo proces ten trwa bardzo długo, przyczyniając się do zanieczyszczenia środowiska.
- Uprawa bawełny w Uzbekistanie zasilana była m.in. wodą z Morza Aralskiego. Zużyła jej tyle, że akwen wysechł po ok. 50 latach.
- Firmy modowe działające w Europie jeszcze w 2000 roku prezentowały średnio dwie kolekcje rocznie. W 2011 było to już pięć kolekcji, a dziś jest ich znacznie więcej. Najbardziej znane marki odzieżowe prezentują nawet do 24 kolekcji rocznie.
Sprawdź koniecznie pozostałe działy poradnika!
